VOEDING EN LEEFSTIJL I LEEF EN EET
zwanger A-ZBABY UITZET
|
VOEDING EN LEEFSTIJLEen heel klein mensje groeit in je buik. Volledig afhankelijk van jou. Van wat je eet, drinkt. Hoe belangrijk is het dat je gezond eet. Wat is gezond. Wat moet je juist vermijden? Deze informatie vond je op deze pagina.
GEZONDE VOEDING
EET VOLGENS DE SCHIJF VAN VIJF Als je eet volgens de Schijf van Vijf, dan krijgen jij en je kind voldoende goede voedingsstoffen binnen. Dat is goed voor jezelf en voor je baby. NEEM EXTRA VITAMINE D EN FOLIUMZUUR Je hebt tijdens de zwangerschap extra vitamine D en foliumzuur nodig, maar verder hoef je geen andere vitamines of mineralen te slikken.
EET VIS Vis is heel gezond, ook voor zwangere vrouwen. De vetzuren in vis zijn belangrijk voor de ontwikkeling van de hersenen en het gezichtsvermogen bij ongeboren baby’s. Kijk in de tabel om te zien welke vissoorten wel of niet geschikt zijn en hoeveel je er van mag eten. DRINK GENOEG Drink voldoende om je vochtbalans op peil te houden. Maak je geen zorgen als je vocht vasthoudt, dat is heel normaal. Gemiddeld kom je daardoor zo’n 2 kilo aan. Ga in ieder geval niet minder drinken, drinken helpt juist extra vocht sneller af te voeren. HOE KRIJG JE GENOEG CALCIUM BINNEN? Drink dagelijks 2 tot 3 glazen melk en neem 1 tot 2 plakken kaas. Dan krijg je voldoende calcium binnen. Of kies in plaats van melk voor karnemelk, drinkyoghurt, chocolademelk, yoghurt of vla. Kies bij voorkeur magere of halfvolle producten. KRIJG JE GENOEG IJZER BINNEN? Zorg dat je genoeg ijzer binnenkrijgt door bijvoorbeeld volkorenbrood en vlees te eten. Neem bij elke maaltijd vitamine C-rijke producten zoals groente of fruit, want dan neemt je lichaam ijzer gemakkelijker op. Zo verklein je de kans op bloedarmoede door ijzergebrek in de zwangerschap. ZORG DAT JE NIET TEVEEL VITAMINE A BINNENKRIJGT Te veel vitamine A kan schade aan het ongeboren kind veroorzaken. Zwangere vrouwen mogen daarom niet meer dan 3.000 microgram vitamine A per dag binnenkrijgen. Het gaat om vitamine A uit dierlijke producten en supplementen. Omdat in lever veel vitamine A zit, is het beter dit tijdens de zwangerschap niet te eten. EXTRA VITAMINEN SLIKKEN? Veel vrouwen krijgen niet genoeg vitaminen en mineralen uit hun voeding. Dus neem gerust een vitaminepreparaat in je zwangerschap. Let wel op! Neem alleen een vitaminepreparaat speciaal voor zwangeren. ALS JE VEGETARISCH BENT. Vegetarisch eten kan gewoon als je zwanger bent. Let wel op dat je genoeg B-vitamines en ijzer binnenkrijgt. Eet voldoende brood, granen, peulvruchten, zuivelproducten, eieren en kant-en-klare vleesvervangers, zoals ei, tofu, tempé of noten. WAT MAG JE NIET ETEN
WAT MAG JE EIGENLIJK WEL... EN WAT MAG JE NIET ETEN? Het is behoorlijk lastig om te bepalen wat je in je zwangerschap wel en wat je niet mag eten. De onderstaande lijst komt van het voedingscentrum en is daarmee de meest betrouwbare lijst. Heb je er vragen over? Bel of mail ons gerust. Of bespreek het tijdens je controle. VLEES DIT MAG JE NIET ETEN
VIS Vis is heel gezond, pas wel op bij de volgende vissoorten DIT MAG JE NIET ETEN
DIT MAG JE BEPERKT ETEN Vette vis (makreel, haring, zalm, heilbot, bokking, sardines, forel): maximaal 2x per week ZUIVEL DIT MAG JE NIET ETEN
DIT MAG JE WEL ETEN
OVERIG DIT MAG JE NIET ETEN
DIT MAG JE BEPERKT ETEN
(*1) kan wel gegeten worden, mits goed doorbakken of ingevroren voor minimaal 2 dagen bij min 12 graden Celsius. De parasiet Toxoplasma Gondii wordt dan gedood. (*2) kan wel gegeten worden, mits goed verhit (*3) De meeste paling in de supermarkt is kweekpaling en is veilig. Op het etiket staat of het wilde of gekweekte paling is. (*4) Bewaar gekoelde producten in de koelkast bij 4 graden Celsius niet te lang. De bacterie Listeria kan zelfs in een koele, vochtige omgeving groeien, zoals de koelkast. Wel geldt: hoe kouder, hoe minder snel de Listeria zich vermenigvuldigt. Zet de koelkast dus op 4 graden Celsius. Hoe eerder de producten die gekoeld zijn moeten worden opgegeten, opgegeten worden, hoe kleiner de kans op besmetting. Voor onder meer vleeswaren, gekoelde pate, salades en kant- en klaarmaaltijden geldt: bewaar ze niet te lang. Zeker niet na de houdbaarheidsdatum. MEDICIJNEN
MEDICIJNGEBRUIK IN DE ZWANGERSCHAP KOMT VAAK VOOR. Uit onderzoek blijkt dat 79% van de zwangeren geneesmiddelen gebruikt tijdens haar zwangerschap. 79%! Het is daarom ook heel belangrijk of je weet of je het medicijn wel of niet mag gebruiken. INFORMATIE ONLINE OPZOEKEN? Bij medicijngebruik kun je beter niet vertrouwen op online informatie. Beter kun je de hulp inschakelen van huisarts, verloskundige of apotheker. Zij kunnen voor je opzoeken of een medicijn mag. EEN MEDICIJN GEBRUIK JE NIET ZOMAAR Dit ook juist omdat een huisarts, verloskundige of apotheker verder kijkt dan alleen de bijsluiter. Soms is geen medicijnen gebruiken slechter voor de zwangerschap dan wel medicijnen gebruiken. SAMENGEVAT: BESPREEK MEDICIJNEN DIE JE IN JE ZWANGERSCHAP GEBRUIKT ALTIJD MET EEN HUISARTS, VERLOSKUNDIGE OF APOTHEKER! ROKEN
TIJDENS DE ZWANGERSCHAP BRON: ROKENINFO.NL Wanneer je rookt tijdens de zwangerschap loopt je ongeboren baby allerlei risico's. Ook bij meeroken gelden onderstaande risico's. MISKRAAM Vrouwen die roken, hebben een grotere kans op een miskraam. Van elke tien zwangerschappen eindigt er één in een miskraam. In Nederland krijgen jaarlijks ongeveer 20.000 vrouwen hiermee te maken. Roken - zowel zelf roken als meeroken - overmatig koffie- en/of alcoholgebruik en overgewicht vergroten het risico op een miskraam. VROEGGEBOORTE Roken verdubbelt de kans op een vroeggeboorte, dat wil zeggen dat de baby vóór de 37e week van de zwangerschap wordt geboren. Kinderen die te vroeg worden geboren hebben vaak een moeilijke start doordat de organen nog niet volledig ontwikkeld zijn. Problemen met de ademhaling, de bloedsomloop, de zuurstofvoorziening in de hersenen en andere vitale organen kunnen het gevolg zijn. Ook komen infecties vaker voor, voedingsproblemen en onderkoeling. LAGER GEWICHT BABY Roken door de moeder geeft een grotere kans op een lager geboortegewicht van het kind. Vrouwen die de hele zwangerschap blijven roken, krijgen een baby die zo'n 150-250 gram lichter weegt dan een kind met een normaal geboortegewicht van 2500 tot 4500 gram. Direct na de bevalling hebben baby's met een lager geboortegewicht meer moeite om zichzelf warm te houden en is er een grotere kans op een laag bloedsuikergehalte. Op latere leeftijd hebben deze kinderen vaker last van gedragsproblemen, vooral als de groeivertraging in het begin van de zwangerschap is ontstaan. LOSLATING PLACENTA Een placentaloslating betekent dat de moederkoek (placenta) los komt van de baarmoeder. Dit is de ernstigste oorzaak van een vaginale bloeding na week 28. Normaal gesproken laat de placenta los van de baarmoederwand nadat de baby geboren is. Bij een placentaloslating gebeurt dat al voor de geboorte. Hierdoor krijgt de baby geen zuurstof meer. Roken tijdens de zwangerschap verhoogt het risico op een placentaloslating, net als alcohol en het gebruik van sommige drugs. GEVOLGEN VOOR DE ONTWIKKELING Als een vrouw rookt tijdens de zwangerschap, dan heeft de baby meer kans op uiteenlopende gezondheidsklachten. Zo heeft een kind van een rokende moeder meer kans op het krijgen van een hazenlip, maar ook op ademhalingsproblemen en gedragsstoornissen. WIEGENDOOD Wiegendood is een algemene term voor het plotseling en onvoorzien overlijden van een ogenschijnlijk gezonde baby tijdens het slapen. Hierop is meer kans als de moeder tijdens de zwangerschap rookt. Maar ook wanneer de baby meerookt na de bevalling is er meer kans dat deze overlijdt aan wiegendood Wie wil stoppen met roken tijdens de zwangerschap kan de huisarts of verloskundige vragen om advies en ondersteuning. ALCOHOL EN DRUGS
MAG JE ALCOHOL DRINKEN DRINKEN OF DRUGS GEBRUIKEN IN DE ZWANGERSCHAP? Als je zwanger bent, is de veiligste keuze voor je baby helemaal geen alcohol drinken. Alcohol is een giftige stof die schadelijk kan zijn voor je ongeboren kind. De risico's en de ernst van de schade nemen toe naarmate je vaker drinkt en naarmate je per keer meer drinkt. Maar geen enkele hoeveelheid is veilig. Ook drugs mag je niet gebruiken. Hiervoor geldt hetzelfde advies als bij alcohol: niet doen. Zoek hulp als het je niet lukt om te stoppen met de drugs! WAAROM NIET DRINKEN? Stel je voor dat je zwanger bent en alcohol gedronken hebt. Dan is de verhouding tussen alcohol en bloed in jouw lichaam bijna hetzelfde als in het lichaam van je baby. Als jij een glas wijn hebt gedronken, is jouw alcoholpromillage ongeveer 0,3. Maar dat van je baby dus ook. Alcohol heeft op een baby een heel ander effect dan op een volwassene. De lever van een baby kan de alcohol nog niet afbreken. Alcohol blijft daarom langer in het bloed van je kind dan in jouw bloed. Daar komt bij dat een ongeboren baby negen maanden lang volop in ontwikkeling is. Die ontwikkeling kan worden verstoord door alcohol. Daarom is het beter helemaal niet te drinken als je zwanger bent. WAT ZIJN DE RISICO'S? Alcohol drinken tijdens de zwangerschap heeft verschillende risico’s. Deze risico’s hangen af van de hoeveelheid die je drinkt. Of van wat er in het lichaam van het kind ontwikkeld wordt op het moment dat jij drinkt. De belangrijkste risico’s zijn: • Een te vroeg geboren baby • Een te lichte baby (laag geboortegewicht) • Schade aan hersenen of andere organen van de baby • Kans dat de baby het Foetaal Alcohol Spectrum Disorder (FASD) krijgt. Dit is een ernstige aandoening waarbij de baby zowel geestelijk als lichamelijk gehandicapt is. Voor drugs verschilt het per drug. De ene drug heeft een ander effect op de baby dan de andere. Raadpleeg bij druggebruik altijd een deskundige. |