PIJNBESTRIJDING I sterker uit je zwangerschap

---

zwanger A-Z

BABY UITZET
BEVALLEN
BEWEGING VOELEN
BELINSTRUCTIES
BLOEDONDERZOEK
BORSTVOEDING
CHECKLIST
ECHO
FLESVOEDING
GEBOORTEPLAN
GROEIKALENDER
KINDERWENS
KRAAMBED
KWAALTJES
MISKRAAM
PRENATALE TESTEN
PIJNBESTRIJDING
THUISBEVALLING
VADER WORDEN
VERLOF
VOEDING EN LEEFSTIJL
ZIEKENHUISBEVALLING
ZWANGERSCHAPSGYM
ZWANGERSCHAPSVERGIFTIGING

PIJNBESTRIJDING
​

'Ik had eigenlijk geen idee dat mijn eigen lichaam een pijnstiller aanmaakt. Ook wist ik niet dat wanneer ik gespannen ben, mijn lichaam deze pijnstilling niet meer goed aanmaakt. Doordat ik me meer erin ben gaan verdiepen weet ik beter wat er met mijn lijf gebeurt...'

PIJNSTILLING ISGELUKKIG GOED GEREGELD
Er is de afgelopen jaren veel veranderd op het gebied van pijnbestrijding. Met name de
mogelijkheid om 24 uur per dag een ruggenprik of epiduraal te kunnen krijgen is één van de grootste verbeterpunten van deze nieuwe afspraken.
 
WAAROM DAN TOCH NIET STANDAARD PIJNSTILLING? 
Toch is het in Nederland niet zo dat pijnstilling tijdens de bevalling standaard wordt toegediend. Dit omdat aan elke vorm van pijnstilling ook nadelen kleven. Medische pijnstilling verhoogt de kans op complicaties. Zo kan de pijnstilling invloed hebben op de conditie van je kindje, en ook voor jezelf zijn er risico's aan verbonden.
 
PIJNSTILLING IS VAAK NIET NODIG 
Daarbij komt dat veel vrouwen helemaal geen pijnstilling nodig hebben. Zeker wanneer het niet meer je eerste bevalling is, verloopt je bevalling vaak zo vlot dat pijnstilling overbodig is.
 
'Als praktijk zijn we blij dat de nieuwe richtlijn ons de mogelijkheid geeft pijnstilling aan te bieden wanneer dit noodzakelijk is.
 
SOORTEN PIJNSTILLING 
De pijnstilling valt onder te verdelen in twee categorieën; natuurlijke pijnstilling en medische pijnstilling. Onder natuurlijke pijnstilling vallen onder andere de badbevalling, hypnobirthing acupunctuur en TENSE.
 
Onder medische pijnstilling vallen de ruggenprik, Pethidine en de Remifentanil.

NATUURLIJKE PIJNSTILLING: STERIEL WATERINJECTIES

EEN IN NEDERLAND RELATIEF NIEUWE VORM VAN PIJNBESTRIJDING IS DE STERIELE WATERINJECTIE. HOE DEZE WERKT LEES JE HIERONDER IN DE DOOR ONZE BEROEPSGROEP GESCHREVEN INFORMATIE. ONZE PRAKTIJK IS NAGESCHOOLD IN HET PLAATSEN VAN DE STERIELE WATERINJECTIES.
BRON: KNOV.NL
 
"OVERGEVOLGEN" UIT DENEMARKEN EN ZWEDEN
In Zweden en Denemarken, maar ook in Canada, worden al jaren steriele waterinjecties tegen baringspijn gegeven. Dit is een behandeling waarbij in de onderrug vier injecties worden gegeven met een kleine hoeveelheid steriel water. De behandeling kan naar wens herhaald worden. Verloskundigen en obstetrische verpleegkundigen in deze landen mogen zelfstandig de indicatie stellen en het water toedienen.
 
WETENSCHAPPELIJK BEWIJS
Het wetenschappelijke bewijs voor de effectiviteit en veiligheid van steriele waterinjecties staat vast. Uit diverse onderzoeken in verschillende landen blijkt steeds weer dat de injecties met water geen bijwerkingen hebben en 2-3 uur de pijn van de rugweeën onderdrukken. Verder is de behandeling zonder bijwerkingen. De injecties met water hebben geen negatief effect op  moeder en kind of het verloop van de baring. De pijnscore (VAS) van moeder daalt van gemiddeld van 8 naar 3. De behandeling kan zonder risico’s herhaald worden. Bovendien is het een kosten-effectieve behandeling omdat het een goedkoop middel is.
 
BEHOEFTE AAN NIET MEDICAMENTEUZE PIJNSTILLING
In Nederland zijn de mogelijkheden voor effectieve pijnbehandeling  door verloskundigen beperkt. Zowel zwangere vrouwen en verloskundigen vinden het prettig als de verloskundige thuis of in het ziekenhuis pijnbehandeling kunnen toedienen. Steriele waterinjecties  zijn geen medicijnen en zouden dus gewoon thuis mogen worden toegediend. Nu moeten verloskundigen vrouwen die medicamenteuze pijnstilling zoals een Epudiraal (ruggenprik) of een injectie met Pethidine willen, doorsturen naar het ziekenhuis. Dat is vooral erg vervelend als de barende al in de laatste fase van de ontsluiting zit.

NATUURLIJKE PIJNSTILLING: DE BADBEVALLING

WARMTE/ BADBEVALLING 
Wil je in bad bevallen! Leuk! Het is dan wel handig dit goed voor te bereiden.
 
Warmte is het meest natuurlijke pijnstilling. Warmte ontspant waardoor het lichaamseigen hormoon endorfine zijn werk kan doen. Daarnaast doet warmte nog iets extra's. Het pikt een paar zenuwen in, waardoor er minder zenuwen worden gebruikt voor het doorgeven van pijn. Resultaat een zichtbare vermindering van pijn. Op dit principe is de badbevalling gebaseerd.
 
TIP:  WATEROOIEVAAR

NATUURLIJKE PIJNSTILLING: TENSE

TENS 
TENS is een apparaatje dat de pijn van de weeën kan verminderen, zonder dat je medicijnen hoeft te gebruiken. Wanneer je het apparaatje aanzet, geven elektroden lichte elektrische pulsen af.
 
WERKT HET? 
Over de werking van TENS bestaat veel discussie.
Onze praktijkervaring is dat het voor sommige
vrouwen verlichting kan geven.
 
TIP: www.geboortetens .nl

NATUURLIJKE PIJNSTILLING: HYPNOSE

HYPNOSE
Hypnose kan de pijn bestrijden. Je moet dan al tijdens je zwangerschap aan de slag met een hypnosetherapeut om te leren hoe je jezelf onder hypnose kunt brengen. Het is fijn als je partner meegaat, zodat hij weet hoe hij je kan helpen met zelfhypnose. Door zelfhypnose kun je op een makkelijke manier goed ontspannen. Door die ontspanning zal de angst voor de pijn afnemen, zodat je er open voor staat en de ontsluiting sneller verloopt. In de afgelopen decennia is er een manier van bevallen ontwikkeld in de vorm van hypnobirthing.

MEDISCHE PIJNSTILLING: PETHIDINE

PETHIDINE

'Pethidine is een pijnstilling die vroeger veel gebruikt werd. Groot nadeel is echter dat je er misselijk en suf van kan worden en dat het langdurig in je lichaam zit. Ook komt pethidine bij je kindje terecht. Daarom zijn alles ziekenhuizen in de regio inmiddels gestart met het gebruik van Remifentanil.'

Pethidine wordt toegediend via een injectie in je bil of bovenbeen. Pethidine lijkt op morfine. Het werkt binnen een half uur. Anders dan een ruggenprik neemt pethidine de pijn niet helemaal weg. Het verdooft volgens veel vrouwen wel de ergste pijn. Pethidine werkt 2 tot 4 uur. Vanwege de bijwerkingen voor je kind wordt pethidine niet meer gegeven aan het eind van de ontsluiting.
 
VOORDELEN VAN PETHIDINE
* Pethidine kan in elk ziekenhuis op elk tijdstip worden gegeven.
* Ongeveer 50% van de vrouwen is tevreden over het pijnstillende effect.
* Je kunt slaperig worden van pethidine, of zelfs in slaap vallen. Dat kan prettig zijn als je moe bent van de weeën: dan kun je even uitrusten.
* Pethidine kan soms verlichting geven als je moet wachten op een ruggenprik.
 
NADELEN VAN PETHIDINE 
* Pethidine werkt niet zo snel. Pas binnen een half uur wordt de ergste pijn minder.
* Ongeveer 25-50% van de vrouwen vindt dat de pijn vermindert.
* Je kunt misselijk, suf en slaperig worden. Het kan zijn dat je de geboorte daardoor minder bewust meemaakt.
* Je mag niet rondlopen, omdat je sneller valt als je slaperig bent.
* Ook je kindje kan suf worden van pethidine. Daardoor kan het meer moeite hebben met ademhalen na de geboorte, vooral als de pethidine nog vrij kort voor de geboorte is gegeven.
* Soms hebben baby’s een injectie nodig om weer goed te kunnen ademhalen.

MEDISCHE PIJNSTILLING: REMIFENTANIL

REMIFENTANIL GEEFT GOEDE PIJNVERMINDERING 
Het nieuwe middel remifentanil is een morfineachtige stof die wordt toegediend via een slangetje in de arm (infuus), dat vastzit aan een pompje. Je kunt zelf met een drukknop de hoeveelheid remifentanil bepalen die je toegediend krijgt. Het pompje is zo afgesteld dat je jezelf nooit te veel kunt geven.
​

" Vrouwen zijn vaak zeer tevreden over de werking van reminfentanil. Het is daarom vaak een goed alternatief van de ruggenprik."

VOORDELEN VAN REMIFENTANIL  

• Remifentanil werkt al na 1 minuut.
• Remifentanil verdooft de pijn beter dan pethidine (maar minder goeddan een ruggenprik).

 
NADELEN VAN REMIFENTANIL   

• Remifentanil kan van invloed zijn op je ademhaling en op de hoeveelheid zuurstof in je bloed.
• Er is bij remifentanil een hele kleine kans op ademstilstand bij de moeder. Daarom moeten jij en je kindje bij gebruik van dit middel continu zorgvuldig in de gaten worden gehouden.

MEDISCHE PIJNSTILLING: EPIDURAAL

DE ENIGE PIJNSTILLER DIE DE PIJN VOLLEDIG KAN LATEN VERDWIJNEN
Een ruggenprik is een injectie in je onderrug met een combinatie van pijnstillende medicijnen (de medicijnen verschillen per ziekenhuis). Bij deze pijnbehandeling heb je geen pijn meer in je onderlichaam. De anesthesioloog brengt onder plaatselijke verdoving onder in je rug een naald aan. Daarbij moet je je rug bol maken en stil blijven liggen of zitten (ook tijdens de weeën). Via de naald wordt een dun, soepel slangetje in je rug gebracht. De naald gaat er weer uit, het slangetje blijft zitten. Door dit slangetje krijg je tijdens de hele bevalling pijnstillende medicijnen toegediend. Binnen 15 minuten voel je geen pijn meer.
 
WAT ZIJN DE VOORDELEN VAN EEN RUGGENPRIK?
De meeste vrouwen (95%) voelen helemaal geen pijn meer tijdens de weeën. Voor zover bekend heeft een ruggenprik geen nadelige gevolgen voor het kind of het geven van borstvoeding. Je wordt niet slaperig of suf van een ruggenprik en maakt de bevalling dus helemaal mee.Je kunt soms jezelf via een pompje pijnstillende medicijnen geven (dat heet ‘patiëntgecontroleerde epidurale analgesie’).
 
WAT ZIJN DE NADELEN VAN EEN RUGGENPRIK?

• Heel soms werkt een ruggenprik maar aan één kant. En bij ongeveer 5% van de vrouwen wordt de pijn niet of nauwelijks minder. Dat kan komen door de plaats waar de naald is ingebracht en de dosering van de medicijnen. De ruggenprik wordt dan soms opnieuw uitgevoerd
• De bevalling, vooral het persen, duurt langer. Daardoor heb je meer kans op een bevalling met zuignap of vacuümpomp (een ‘vaginale kunstverlossing’);
• De weeën moeten vaker met medicijnen worden ondersteund;
• Je mag je bed niet uit, omdat je minder gevoel in je benen hebt. Dat komt langzaam weer terug nadat de toediening van medicijnen is stopgezet. Bij een lage dosering heb je meer gevoel in je benen en kun je soms staan, lopen en meepersen.
• Er wordt een infuus ingebracht, om te voorkomen dat je een te lage bloeddruk krijgt.
• Meestal krijg je een blaaskatheter, omdat je door de verdoving niet goed voelt dat je moet plassen. Na de bevalling wordt de katheter weer verwijderd, tegelijk met het slangetje in je rug.
• Je lichaamstemperatuur kan stijgen door een ruggenprik. Het is dan lastig om te bepalen of dat door de ruggenprik komt of dat het om koorts gaat door een infectie. Soms krijg je dan voor de zekerheid antibiotica. Er is een kans dat je kindje na onderzoek door de kinderarts wordt opgenomen op de kinderafdeling en ook wordt behandeld met antibiotica.
• Soms kun je niet meteen en op elk moment (dus 24 uur per dag) een ruggenprik krijgen.
• Je kunt jeuk krijgen. Deze kan goed behandeld worden door de samenstelling van de medicijnen aan te passen.